Σοφία Πετρίδου, Ζωή Παραδομενάκη ΣίλλατΗ Σωματική Ψυχοθεραπεία εισήχθη στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1970 με την ίδρυση του “Ινστιτούτου Wilhelm Reich”. Σήμερα θεωρείται ως μια από τις καθιερωμένες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις και συναντά αυξανόμενο ενδιαφέρον και ανταπόκριση στην ελληνική κοινωνία. Το άρθρο περιγράφει την αναπτυξιακή πορεία της θεσμοθέτησης σωματοψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων εντός του δεδομένου επαγγελματικού νομικού πλαισίου στην Ελλάδα, ενώ αναφέρεται και σε χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες σχετικά με το Σώμα, καθώς και με τη σημασία του Xορού και της Kίνησης, στο ελληνικό ιστορικό-πολιτισμικό πλαίσιο.
Λέξεις-κλειδιά
Ελλάδα, Σωματική Ψυχοθεραπεία, Χοροθεραπεία, Θεσμοθέτηση, Σωματικότητα- Εικόνα Σώματος στο πλαίσιο πολιτισμικών αλλαγών
Body Psychotherapy, was introduced in Greece during the 1960’s with the founding of the “Wilhelm Reich Institute”, is now one of the established psychotherapy schools meeting increasingly resonance in Greek society. The article describes the developmental process of the institutionalization of body psychotherapeutic approaches within the given legal framework in Greece, and refers to characteristic features concerning the body image as well as the importance of dance and movement in the cultural-historical context.
Keywords
Greece, Body Psychotherapy, Dance Therapy, Institutionalization, Body Image in context of cultural change
Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση της Εδραίωσης των Ψυχοθεραπευτικών Προσεγγίσεων Σωματικής Κατεύθυνσης στην Ελλάδα
Η Ιστορία της Σωματικής Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα ξεκινάει το 1978, όταν η Κλορίντα Λουμπράνο-Κωτούλα ιδρύει στην Αθήνα το Κέντρο Μελετών και Ψυχοθεραπείας “Βίλχελμ Ραϊχ” και αργότερα, το 1982 το Ελληνικό Ινστιτούτο Νευροφυτοθεραπείας και Ανάλυσης Χαρακτήρα (Ε.Ι.Ν.Α.). Η Κλορίντα Λουμπράνο ήταν μέλος της πρώτης ραϊχικής ομάδας που είχε δημιουργηθεί στη Νάπολη της Ιταλίας από τον Ola Raknes, Νορβηγό μαθητή και συνεργάτη του Ραϊχ. Την εποχή εκείνη (αμέσως μετά την μεταπολίτευση) υπήρχε στην Ελλάδα ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για το έργο του Ραϊχ, το οποίο συνηχούσε με το φοιτητικό και το προοδευτικό κίνημα της εποχής.
Το Κέντρο E.I.N.A., το οποίο διευθύνεται σήμερα από τη Μαριλένα Κόμη και τη Δέσποινα Μαρκάκη, είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος και έχει πιστοποιηθεί (Μάϊος 2018) ως Ευρωπαϊκό Πιστοποιημένο Ινστιτούτο Ψυχοθεραπείας (EAPTI) από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ψυχοθεραπείας (European Association of Psychotherapy/EAP). Το τακτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου, βασίζεται στη Νευροφυτοθεραπεία και Ανάλυση του Χαρακτήρα, ενώ η εκπαίδευση συμπεριλαμβάνει εκπαιδευτικές εμπειρίες και σε άλλα μοντέλα Σωματικής Ψυχοθεραπείας, όπως μεταξύ άλλων, στη Βιοσυστημική Ψυχοθεραπεία (Jerome Liss) και στη Βιοδυναμική Ψυχοθεραπεία (Gerda Boyesen). Εκτός από το τακτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, παρέχονται προγράμματα κατάρτισης γενικού η ειδικού επαγγελματικού ενδιαφέροντος, όπως εκπαίδευση Ψυχοθεραπευτών και Μαιών στο φυσικό τοκετό. Επιπλέον, δραστηριότητες στο πλαίσιο της πρόληψης, όπως. π.χ. ομάδες εγκύων, ομάδες νέων στην εφηβεία και προεφηβεία κ.α.
Το 1994, ιδρύεται το Ελληνικό Κέντρο Βιοσύνθεσης (E.K.B), υπό τη διεύθυνση της Δρ. Λίλης Αναγνωστοπούλου και ξεκινά να διεξάγει εκπαιδευτικά προγράμματα στην Αθήνα, σε συνεργασία με το Διεθνές Ίδρυμα Βιοσύνθεσης, το οποίο εδρεύει στην Ελβετία. Το EKB είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (ΕΕΨΕ) και εκπροσωπεί στην Ελλάδα την σωματική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση «Βιοσύνθεση» που αναπτύχθηκε από τον David Boadella και την Sylvia Specht Boadella, παρέχοντας έκτοτε ολοκληρωμένα προγράμματα εκπαίδευσης, καθώς και θεματικά επιμορφωτικά σεμινάρια όπως, η σωματικά προσανατολισμένη Θεραπεία Τραύματος κ.ά.
Το 2003, διεξάγονται από προσκεκλημένους ξένους εκπαιδευτές-θεραπευτές στην Αθήνα τα πρώτα εκπαιδευτικά σεμινάρια με βάση τη σωματική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση «Bodynamic» που αναπτύχθηκε από την Lisbeth Marcher. Στη συνέχεια ξεκινά η πρώτη τριετής βασική εκπαίδευση, υπό τη διεύθυνση της Ditte Marcher. Από το 2009, το Ινστιτούτο Bodynamic International Greece παρέχει την εκπαίδευση στην προσέγγιση Bodynamic, καθώς και πρόγραμμα κατάρτισης για τη Μετατραυματική Διαταραχή (ΜΤΔ) και άλλα εργαστήρια. Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται στα αγγλικά με διεθνή συμμετοχή, ενώ το 2017 διεξήχθη η βασική εκπαίδευση της προσέγγισης από εκπαιδευμένους εκπαιδευτές-θεραπευτές και στην ελληνική γλώσσα.
Εκτός από τα τρία εκπαιδευτικά κέντρα που εδρεύουν στην Αθήνα και τις υπηρεσίες που παρέχουν, διεξάγεται ένας σημαντικός αριθμός επιμορφωτικών σεμιναρίων, πιστοποιημένων από την Ευρωπαϊκή Εταιρία Σωματικής Ψυχοθεραπείας (EABP), τα οποία διοργανώνονται από Έλληνες και ξένους συναδέλφους, τόσο στην Αθήνα όσο και αλλού στην Ελλάδα. Ορισμένα από αυτά τα προγράμματα έχουν ήδη τη μορφή εκπαιδευτικού προγράμματος Σωματικής Ψυχοθεραπείας και βρίσκονται στη διαδικασία πιστοποίησης από την EABP.
Η Πανελλήνια Ένωση Σωματικής Ψυχοθεραπείας (ΠΕΣΩΨ)
Όσον αφορά στο επίπεδο της επαγγελματικής οργάνωσης των εκπαιδευόμενων, των αποφοίτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και συνολικά των επαγγελματιών στον τομέα της Σωματικής Ψυχοθεραπείας, η Ελλάδα έχει έναν από τους πιο πολυάριθμους, ενεργούς οργανισμούς μέλη της EABP, την Πανελλήνια Ένωση Σωματικής Ψυχοθεραπείας (Π.Ε.ΣΩ.Ψ.)
Η ΠΕΣΩΨ ιδρύθηκε υπό την προεδρία της Κ. Lubrano – Κωτούλα τον Σεπτέμβριο του 1995 στην Αθήνα από τους αποφοίτους του Κέντρου Μελετών και Ψυχοθεραπείας “Βίλχελμ Ράιχ”, ως ένα ώριμο και αναγκαίο πλαίσιο για την ανάδειξη και αναγνώριση της Σωματικής Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα. Εκπροσωπεί την EABP στην Ελλάδα και αποτελεί από το 2013 (μετά την τροποποίηση του καταστατικού της, υπό την προεδρία της Σοφίας Πετρίδου), την «ομπρέλα» του συνόλου των αποφοίτων των Eκπαιδευτικών Iνστιτούτων Σωματικής Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα. Επί του παρόντος, απαριθμούνται περισσότερα από 100 μέλη, ενώ νέοι συνάδελφοι εξακολουθούν να ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στις δραστηριότητές της. Μεταξύ των σημαντικών επιτευγμάτων του Συλλόγου, είναι η επιτυχής οργάνωση του 9ου και του 15ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Σωματικής Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα (2004, 2016), με μεγάλη εθνική και ευρωπαϊκή συμμετοχή. Η ΠΕΣΩΨ είναι ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδας (EΕΨΕ), που αντιπροσωπεύει από το 1998 την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχοθεραπείας (EAP).
Πολιτισμικά Χαρακτηριστικά-Ιδιαιτερότητες σχετικά με το Σώμα στην Ελλάδα
Οι ρίζες της σχέσης των Ελλήνων με το σώμα τους μπορούν να ανιχνευθούν στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος εκτός από ανθρωποκεντρικός ήταν και σωματοκεντρικός και έδινε ιδιαίτερη σημασία στη σωματικά βιωμένη επίγνωση και εκπαίδευση. Και ενώ η φυσικότητα και εκφραστικότητα του σώματος αναγνωρίζονταν ως κεντρικές αξίες για την υγεία και την ευεξία στον αρχαίο κόσμο, με την επικράτηση του Χριστιανισμού στη συνέχεια, η σωματική αίσθηση βρέθηκε εγκλωβισμένη σε μια, συνδεδεμένη την χριστιανική θρησκεία, «ενοχική στάση» .
Η συνθήκη αυτή παρέμεινε αμετάβλητη έως τα τέλη του προηγούμενου αιώνα οπότε η Ελληνική κοινωνία από αγροτική και βαθύτατα θρησκευόμενη πέρασε μέσα σε λίγες δεκαετίες σε έναν επηρεασμένο από την εκβιομηχάνιση δυτικό τρόπο ζωής. Δυστυχώς, η αλλαγή αυτή έγινε χωρίς να έχει προλάβει να συμβεί σε φυσιολογικό, οργανικό ρυθμό η αντίστοιχη αναγκαία διαδικασία ωρίμανσης προς τη νέα ταυτότητα, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Έτσι δημιουργείται ένα είδος πολίτη, που ενώ μέσα του είναι βαθιά συντηρητικός, η συμπεριφορά του μοιάζει προοδευτική. Αυτός ο εσωτερικός συντηρητισμός σχετίζεται κυρίως με τις θρησκευτικές παραδόσεις αλλά και με τους οικογενειακούς κώδικες και κανόνες επικοινωνίας, όπου το σώμα κρύβεται, τα συναισθήματα κρύβονται, ενώ οι σχέσεις χαρακτηρίζονται συνήθως από καταναγκαστική κοινωνική συμβατικότητα, όντας παράλληλα ιδιαίτερα συχγωνευτικές. Είναι αυτός ο συντηρητισμός, μπορούμε να υποθέσουμε, που τροφοδότησε και τον κατακερματισμό και τη διάσπαση της σύγχρονης Ελληνικής ταυτότητας από μια πιθανά προηγουμένως πιο ολιστικά και ενσώματα προσανατολισμένη, αίσθηση εαυτού.
Με αυτήν την έννοια και μέσα από τη θεώρηση της πολιτισμικής εξέλιξης όπως περιγράφεται παραπάνω, οι σύγχρονοι Έλληνες πολίτες, στο πλαίσιο της μετάβασης από την κλασσική Ελληνική αρχαιότητα προς την επηρεασμένη από την χριστιανική ηθική εποχή, και υπό την επίδραση του εκσυγχρονισμού και των κοινωνικών αλλαγών στον τρόπο ζωής, παρουσιάζουν την τυπική για τις δυτικές κοινωνίες διάσπαση και σχάση σώματος-νου. Μέσα από αυτό το πρίσμα, μπορεί ίσως να κατανοηθεί καλύτερα, μια καταρχήν διστακτική-καχύποπτη, αμυντική στάση του σύγχρονου Έλληνα απέναντι σε μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, προσανατολισμένη στη σωματικότητα.
Χορός και Κίνηση στο Πολιτισμικό Πλαίσιο της Ελλάδας
Σε ιστορικό πλαίσιο, ο Χορός για τους αρχαίους Έλληνες αντιπροσώπευε τη Γνώση, την Τέχνη αλλά και την Θρησκεία ταυτόχρονα και ήταν, με αυτήν την έννοια, ένας ολοκληρωμένος τρόπος, να είναι το άτομο «παρόν στον κόσμο». Εθεωρείτο ως η πλήρης σοφία και δημιουργική δύναμη που ολοένα αναγεννιέται και δρα στη ψυχή του ανθρώπου. Ο μοναδικός τρόπος μέσα από τον οποίο σώθηκε και διατηρήθηκε ένα μεγάλο μέρος του Αρχαιοελληνικού πολιτισμού σχετικά με το χορό και την κίνηση, μετά από την επικράτηση του Χριστιανισμού, είναι τα ομαδικά γλέντια και τα παραδοσιακά πανηγύρια της Ελληνικής κοινότητας. Με αφορμή το εορτολόγιο των Αγίων της Ορθόδοξης Χριστιανικής Θρησκείας και ουσιαστικά «καλυμμένα» πίσω από την έκφραση της θρησκευτικής λατρείας, μέσα από τα ομαδικά γλέντια και τα παραδοσιακά πανηγύρια σώθηκαν και διατηρήθηκαν τα περισσότερα από τα παγανιστικά έθιμα, καθώς και ο πυρήνας της ζωτικής σχέσης των ανθρώπων με το χορό και την κίνηση, που υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως τα ομαδικά γλέντια και τα πανηγύρια έγιναν ουσιαστικά η βαλβίδα ασφαλείας για να μην «εκρήγνυται» η καταπιεσμένη από τους περιορισμούς της χριστιανικής θρησκείας σωματικότητα των Ελλήνων. Αυτή η τάση είχε φθίνουσα πορεία, καθώς οι κάτοικοι μεταφέρονταν σε μεγάλες πόλεις και οι συνθήκες ζωής άλλαζαν. Όμως τα πολύ τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών, οι άνθρωποι δείχνουν να επιστρέφουν στη γενέτειρά τους και να αναβιώνουν πρακτικές που ανέκαθεν προσέφεραν στον άνθρωπο ανακούφιση και δημιουργική εκτόνωση. Στις σύγχρονες πόλεις, η συμμετοχή σε σχολές χορού είναι σήμερα ιδιαίτερα αυξημένη και η ενεργοποίηση της ζωτικότητας και της ομαδικής συνάντησης μέσα από το χορό φαίνεται – ειδικά στην τρέχουσα ψυχοκοινωνικά επιβαρυμένη εποχή – να λειτουργεί ως σημαντική σταθεροποιητική, ατομική και συλλογική πηγή δύναμης.
Το Σώμα ως Μέσο στην Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα
Κρίνοντας από την, παρά την οικονομική κρίση, σταθερή και συνεχή ροή των εκπαιδευομένων, είναι εμφανές ότι τα πιστοποιημένα εκπαιδευτικά προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στη Σωματική Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα είναι αρκετά δημοφιλή. Ωστόσο, προκειμένου να αποτιμηθεί η φήμη της Σωματικής Ψυχοθεραπείας τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, πρέπει να εξετάσουμε τη θέση της Ψυχοθεραπείας γενικότερα, καθώς και της Ψυχολογίας, ως επιστημονικό κλάδο στην ελληνική επιστημονική κοινότητα. Αρκεί να σημειωθεί, ότι το Τμήμα Ψυχολογίας του Ελληνικού Πανεπιστημίου ιδρύθηκε μόλις το 1989.
Για την ελληνική κοινωνία οι έννοιες Ψυχολογία, Ψυχοθεραπεία, Ψυχιατρική, ως προς το περιεχόμενό τους και τη σύνδεση τους είναι συχνά ασαφείς και επικρατεί σήμερα ακόμη ένα θολό τοπίο. Αντιπαραθέσεις που μπορεί να προκύπτουν ανάμεσα στις διαφορετικές επαγγελματικές ομάδες και κλάδους, τροφοδοτούμενες από την έλλειψη ενός διευκρινιστικού θεσμικού πλαισίου, καθιστούν σημαντική την ενημέρωση σχετικά με την θέση της Ψυχοθεραπείας στην ελληνική κοινωνία και την επιστημονική κοινότητα.
Από την άλλη μεριά, η ανάγκη των ανθρώπων για ουσιαστική βοήθεια μεγαλώνει λόγω των συνθηκών και της εξέλιξης. Η ενημέρωση σχετικά με έννοιες της ολιστικής θεραπείας και η έξαρση στην αναζήτηση πνευματικών και ενεργειακών θεραπειών, έχουν θρέψει την εμφάνιση πολλών κέντρων και ιδιωτικών γραφείων που προσφέρουν εμπειρίες σχετικές με την αυτογνωσία, την πνευματικότητα, τη σωματική επίγνωση και τη θεραπεία γενικά, χωρίς να συσχετίζουν φανερά τον τρόπο εργασίας τους με την Ψυχοθεραπεία.
Και έτσι, ενώ οι κοινωνικές συνθήκες έχουν δημιουργήσει τις κατάλληλες ευκαιρίες για τη διάδοση της Σωματικής Ψυχοθεραπείας, η έλλειψη σαφούς νομικού πλαισίου για την Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα περιορίζει τις δυνατότητές της για ακόμη μεγαλύτερη εξέλιξη.
Στον αντίποδα αυτής της συνθήκης και αναγνωρίζοντας την ανάγκη προώθησης του στοχασμού και του διαλόγου σχετικά με τη σημασία της Ψυχοθεραπείας, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια πιο εμφανής και συχνή παρουσία επαγγελματιών από το ψυχοθεραπευτικό πεδίο στο δημόσιο χώρο (ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές, δημόσιες διαλέξεις κ.λπ). Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό επίσης το τελευταίο Συνέδριο Σωματικής Ψυχοθεραπείας της ΕΑΒΡ (2016) το οποίο διοργανώθηκε από τον Ελληνικό Σύλλογο και διεξήχθη στο κέντρο της Αθήνας, αναδεικνύοντας την ανάπτυξη και σημασία της σύγχρονης, επιστημονικά εδραιωμένης και κατοχυρωμένης παρουσίας της Σωματικής Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα.
Χορός και Κίνηση στην Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα
Το 1987 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες συνεδρίες Χοροθεραπείας στην Ελλάδα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο τμήμα Απεξάρτησης από ουσίες (18 ΑΝΩ), καθώς επίσης σε ομάδες παιδιών με κινητικά προβλήματα και σε ομάδες ενηλίκων. Το 1993 ιδρύθηκε η Ένωση Χοροθεραπευτών Ελλάδας. Στόχος της ήταν να εισάγει τη Χοροθεραπεία στην Ελλάδα και να εκπαιδευτούν Έλληνες ενδιαφερόμενοι στη θεραπευτική αυτή προσέγγιση. Για το λόγο αυτό, αρχικά προσκλήθηκαν έγκριτοι χοροθεραπευτές από το εξωτερικό, ενώ στην πορεία, πολλοί αξιόλογοι Έλληνες χοροθεραπευτές ανέλαβαν τη διδασκαλία στην εκπαίδευση. Όπως μας ενημερώνει η πρώην πρόεδρος Α. Μαργαρίτη, πολλοί χοροθεραπευτές εργάζονται σήμερα ιδιωτικά, καθώς και σε διάφορα ιδρύματα της χώρας, όπου παρέχουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους με επιτυχή και αποτελεσματικό τρόπο.
Παράλληλα, ένας μικρός αλλά σημαντικός αριθμός συναδέλφων με βασική εκπαίδευση στη Σωματική Ψυχοθεραπεία έχουν εντάξει το Χορό και την Κίνηση στον τρόπο με τον οποίο εργάζονται, δημιουργώντας τα προσωπικά τους συνθετικά μοντέλα Σωματικής Ψυχοθεραπείας.
Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποια από αυτά τα δημιουργικά συνδυαστικά σχήματα:
Η εργασία με τα εργαλεία της Νευροφυτοθεραπείας, σε συνδυασμό με τεχνικές Somatics-Contact Improvisation και Movement Psychotherapy, η εργασία με την Σωματική Αυτογνωσία μέσω της Αυθεντικής Κίνησης και η ένταξη της Χοροθεραπείας στην σωματικά προσανατολισμένη θεραπευτική προσέγγιση σε ΑΜΕΑ.
Κατά γενική ομολογία των Ελλήνων συναδέλφων, με το πέρασμα των ετών η Χοροθεραπεία στην Ελλάδα γίνεται περιζήτητη και το αίτημα για την ένταξη του Χορού και της Κίνησης στην Ψυχοθεραπεία αυξάνει συνεχώς.
Το Νομικό και Θεσμικό Πλαίσιο για την Άσκηση της Ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα
Το νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την άσκηση της Ψυχοθεραπείας και τον επαγγελματικό τίτλο του/της Ψυχοθεραπευτή/ Ψυχοθεραπεύτριας έχει, επί του παρόντος, ως εξής:
Η εκπαίδευση των ψυχοθεραπευτών προσφέρεται ως επί το πλείστον από ιδιωτικά εκπαιδευτικά κέντρα στην Ελλάδα. Η Ψυχοθεραπεία ασκείται στην Ελλάδα από συναδέλφους ψυχοθεραπευτές με ολοκληρωμένη εκπαίδευση στα αντίστοιχα πιστοποιημένα Εκπαιδευτικά Κέντρα διαφόρων προσεγγίσεων (EAPTI, βλ. Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος).
Ελλείψει μιας ευρύτερης κρατικής θεσμικής κατοχύρωσης του τίτλου του Ψυχοθεραπευτή, το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό Ψυχοθεραπείας (ECP/EAP), που χορηγείται από την EAP/NOPG στους απόφοιτους των Πιστοποιημένων Εκπαιδευτικών Κέντρων που πληρούν τα κριτήρια της EAP/NOPG, αποτελεί την εγκυρότερη πιστοποίηση για την άσκηση της Ψυχοθεραπείας στον ελληνικό χώρο.
Η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος έχει καταθέσει στο Υπουργείο Υγείας Υπόμνημα για την αναγνώριση του επαγγελματικού τίτλου του Ψυχοθεραπευτή (2011), ενώ η συζήτηση με τους σχετικούς φορείς, γύρω από αυτή τη θεματολογία έχει πρόσφατα επανα-ενεργοποιηθεί, στο πεδίο των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.
Mελλοντικές προοπτικές
Μέσα στο συγκεκριμένο νομικό και πολιτισμικό πλαίσιο της Ελλάδας, μπορεί να θεωρηθεί ως πολύ θετική εξέλιξη το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η θέση, η δικτύωση και το κύρος της Σωματικής Ψυχοθεραπείας παρουσιάζουν μια ανοδική πορεία με σημαντικές προοπτικές συνεχιζόμενης εξέλιξης. Από τη θέση μιας ακόμη περιθωριακής προσέγγισης το 1980, γνώρισε σταδιακή ανάπτυξη ως περίπου το 2000, ενώ στη συνέχεια απέκτησε μεγάλη αναγνωρισιμότητα και κατέκτησε μια σημαντική θέση στον χώρο των ειδικών ψυχικής υγείας. Αυτό οφείλεται κυρίως στη συστηματική και αφοσιωμένη εργασία σε κλινικό, επιστημονικό και συνδικαλιστικό επίπεδο (ΠΕΣΩΨ). Το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Σωματικής Ψυχοθεραπείας (Νοέμβριος 2016) που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, συνέβαλε σημαντικά στην εξέλιξη αυτή.
Όσον αφορά στη Χοροθεραπεία, καθώς και στη δημιουργική ενσωμάτωση του χορού και της κίνησης στη Σωματική Ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα, προκύπτει από τις εκτιμήσεις, τόσο της Ένωσης Ελλήνων Χοροθεραπευτών, όσο και από τους συναδέλφους Σωματικής Ψυχοθεραπείας που ακολουθούν συνθετικά μοντέλα, η εικόνα μιας επίσης σημαντικής θετικής εξέλιξης.
Οι συγγραφείς ευχαριστούν θερμά όλους τους συναδέλφους των αναφερόμενων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και εταιριών, καθώς και τους ιδιωτικά εργαζόμενους συναδέλφους, που παρείχαν πολύτιμο ενημερωτικό υλικό, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη συγγραφή αυτού του άρθρου.
Ελεύθερη απόδοση στα Ελληνικά, κα Ζωή Σίλλατ, Dipl.-Psych., Συντονίστρια της Επιστημονικής Επιτροπής της ΠΕΣΩΨ
ΠΗΓΕΣ:
Η Εκπαίδευση των Ψυχοθεραπευτών στην Ελλάδα, Εκδόσεις Ασημάκης
Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (Ε.Ε.Ψ.Ε.) www.gr
Πανελλήνια Ένωση Σωματικής Ψυχοθεραπείας (Π.Ε.ΣΩ.Ψ.) www.pesops.gr
Ελληνικό Ινστιτούτο Νευροφυτοθεραπείας και Ανάλυσης Χαρακτήρα (Ε.Ι.Ν.Α.) / Κέντρο ΡΑΙΧ www.kentroraix.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοσύνθεσης www.biosynthesis.gr
BODYNAMIC Greece www.bodynamic.gr
Ενωση Ελλήνων Χοροθεραπευτών www.gadt.gr
Αλέξια Μαργαρίτη, Ph.D, GADTR Sr , Καθηγήτρια Χορού – Χοροθεραπεύτρια
Τ. Πρόεδρος Ένωσης Χοροθεραπευτών Ελλάδος
kichore@otenet.gr
Χριστίνα Κλεισιούνη, Σωματική/Κινητική Ψυχοθεραπεύτρια, δασκάλα Somatics/αυτοσχεδιασμού/Contact Improvisation, χορεύτρια, χορογράφος και θεραπεύτρια Σιατσου. presentbodies@gmail.com
Αναστασία Νικολίτσα PgD,MA DMP, Χοροθεραπεύτρια – Σωματοκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια, CRM® Tραυματοθεραπεύτρια, Συγγραφέας
sofosoma@outlook.com.gr
Οι Συγγραφείς :
Σοφία Πετρίδου
Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια, Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, Σύμβουλος και Επόπτρια σε ιδιωτικό γραφείο στην Αθήνα. Εκπαίδευση στη Χαρακτηροαναλυτική Νευροφυτοθεραπεία, στη Θεραπεία Gestalt και ΕMDR. Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Μελών EABP, Μέλος του Δ.Σ. της EABP, τέως Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σωματικής Ψυχοθεραπείας (2010-2016), Πρόεδρος του 15ου Διεθνούς Συνεδρίου Σωματικής Ψυχοθεραπείας 2016 στην Αθήνα.
Sofia Petridou
sofiapetrid@yahoo.gr
Ζωή Παραδομενάκη Σίλλατ, Dipl.-Psych.
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, Εκπαιδεύτρια, Επόπτρια. Ακαδημαϊκή εκπαίδευση και μακρόχρονη επαγγελματική δραστηριότητα στη Γερμανία, Πιστοποίηση στις προσεγγίσεις Συστημική, Ψυχοδυναμική και Σωματική Ψυχοθεραπεία και στη συνέχεια στη Συνθετική Ψυχοθεραπεία Ψυχικού Τραύματος. Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια στην Αθήνα, διεξάγει επιμορφωτικά σεμινάρια στο πεδίο της Ψυχοτραυματοθεραπείας. Είναι μέλος στο Σύλλογο Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ), τέως Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (ΕΕΨΕ). Συντονίστρια της Επιστημονικής Επιτροπής του Πανελλήνιου Συλλόγου Σωματικής Ψυχοθεραπείας (ΠΕΣΩΨ) και κάτοχος ECP & EuroPsy.
Zoe Schillαt, Dipl.-Psych.
zoe.schillat@gmail.com
www.ptyches.gr