Ο Σωματικός Ψυχοθεραπευτής για να διευκολύνει τη διαδικασία της ανάλυσης χρησιμοποιεί τεχνικές που εστιάζουν στο σώμα και ειδικότερα στο επίπεδο των σωματικών αισθήσεων που συχνά είναι έξω από την επίγνωσή μας. Μπορεί για παράδειγμα όταν ο αναλυόμενος αναφέρεται σε κάποιο συναίσθημα, να τον ρωτήσει σε ποια περιοχή του σώματος το νιώθει. Μπορεί να τον βοηθήσει να αποκτήσει μεγαλύτερη επίγνωση της στάσης που έχει το σώμα του ή κάποιας αυθόρμητης κίνησής του. Μπορεί να προτείνει σωματικές τεχνικές που σχετίζονται με την αναπνοή ή τη στήριξη του σώματος και να χρησιμοποιήσει το άγγιγμα για να ενισχύσει το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τον αναλυόμενο να δίνει προσοχή στα όνειρα και σε αυθόρμητες εικόνες που παρέχουν κάποιο βαθύτερο νόημα για την επικοινωνία μεταξύ του σώματος και της ψυχής.
Αυτές οι τεχνικές διευκολύνουν το άτομο να έρθει σε απευθείας επαφή με τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις και τους χαρακτηριστικούς τρόπους με τους οποίους σχετίζεται με τους άλλους και να το βοηθήσουν να εντοπίσει και να βάλει σε δράση νέες δυνατότητες.

Πολλές ιδιωματικές φράσεις υποδηλώνουν τη σωματική διάσταση της εμπειρίας. Για παράδειγμα, αναφερόμαστε στην ικανότητά μας να «παίρνουμε θέση», να «είμαστε γειωμένοι», να έχουμε μια αίσθηση στα σπλάχνα για κάτι, να έχουμε «ανοιχτή καρδιά», να «υψώνουμε ένα τείχος».

Στη Σωματική Ψυχοθεραπεία αυτά δεν είναι απλά μεταφορές. Είναι η πραγματικότητα της εμπειρίας μας που εκδηλώνεται στο σώμα μας. Συχνά αποτελούν κλειδιά για καθοριστικές αποφάσεις που πήραμε για τον εαυτό μας ή που πέρασαν ασυνείδητα σε μας μέσα από την οικογένεια ή την κουλτούρα. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι έμαθαν να συγκρατούν την έκφραση συναισθημάτων που δεν επιτρέπονταν στην οικογένειά τους. Κάποιοι έχουν την τάση να καταρρέουν, να αποσύρονται ή να αποφεύγουν τις προκλήσεις γιατί στο παρελθόν είχαν αποθαρρυνθεί.

Στη Σωματική Ψυχοθεραπεία, εξετάζουμε αυτές τις σωματικές στάσεις, τα μοτίβα έντασης ή αδυναμίας, επειδή σχετίζονται με τα κεντρικά ζητήματα της ύπαρξής μας και των εμπειριών μας. Η επεξεργασία όλων αυτών μας βοηθά να αναπτύξουμε την αυτογνωσία και να ανοίξουμε το δρόμο για νέους τρόπους ύπαρξης στη ζωή.

Για παράδειγμα, μια γυναίκα που δεν είχε ποτέ φωνή στην οικογένειά της, μπορεί να διερευνήσει πώς έμαθε να σφίγγει το λαιμό της, του ώμους και το σαγόνι προκειμένου να μείνει σιωπηλή. Καθώς επεξεργάζεται τα συναισθήματα που έχει για την οικογένειά της, μπορεί να μάθει πώς να φέρνει περισσότερη ενέργεια στο πάνω μέρος του σώματός της για να έχει τη δύναμη να λέει τη γνώμη της και να υπερασπίζεται τον εαυτό της. Παρόμοια, ένας άντρας που δυσκολεύεται να χαλαρώσει και να επιτρέψει στον εαυτό του να ξεκουραστεί, μπορεί να διερευνήσει πώς βάζει τον εαυτό του σε εγρήγορση στο σωματικό επίπεδο. Τότε μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι έμαθε να μπαίνει σε αυτή την κατάσταση εγρήγορσης από μικρό παιδί, για να μη νιώθει τον πόνο που βίωνε από την έλλειψη ανταπόκρισης του περιβάλλοντος. Αυτό θα του δώσει τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέους τρόπους να υπάρχει με τον εαυτό του και με τους άλλους.